۳۱ شهریور برابر با ۲۲ سپتامبر، «روز جهانی بدون خودرو» نامگذاری شده است و بر این اساس، در این روز در شهرهای مختلف جهان مراسم‌هایی در این رابطه برگزار شد. برخی کشورها به این موضوع توجه ویژه‌ای دارند؛ از جمله در انگلیس، کانادا، فرانسه، کلمبیا و … برنامه‌های مختلفی به همین مناسبت قرار بود برگزار شود که می‌توان به «خاموش کردن خودروها، پیاده‌روی عمومی و استفاده از دوچرخه» اشاره کرد.

سرآغاز ماجرا
روزهای بدون خودرو برای نخستین بار در دهه ۱۹۷۰ در «بوگوتا» پایتخت کلمبیا کلید خورد و محبوبیت پیدا کرد؛ هنگامی که دولت وقت، با یک طرح ابتکاری، خیابان‌های شهر را برای کاستن از ترافیک در تعطیلات آخر هفته و مناسبتی بست.
این مساله سبب شد تا مردم نیز از آن استقبال کرده و با دوچرخه یا پیاده‌روی، تردد کنند. با تداوم این روند در این شهر، روز بدون خودرو، اکنون به «هفته‌ای بدون خودرو» در جهان تبدیل شده تا همه ساله، در این روزها، شهرهای مختلف جهان هر کدام در یک هفته منتهی به ۲۲ سپتامبر، برنامه‌های کنار گذاشتن خودرو و ترویج پیاده‌روی و استفاده از دوچرخه را برگزار کنند.

در سال‌های اولیه شروع این پویش، شهرهایی در ایسلند، بریتانیا و فرانسه از آن استقبال کردند تا اینکه پویش غیررسمی جهانی روزهای بدون خودرو در سال ۱۹۹۵ در سراسر جهان برگزار شد. بعد از آن، نخستین پویش ملی در سال ۱۹۹۷ توسط انجمن حمل‌ونقل زیست محیطی در انگلیس به طور رسمی آغاز به کار کرد؛ سپس فرانسوی‌ها در سال ۱۹۹۸ به عنوان «شهر بدون خودروی من» به استقبال از آن رفتند تا اینکه در سال ۲۰۰۰ به عنوان یک ابتکار عمل در سراسر قاره سبز توسط کمیسیون اتحادیه اروپا پویش آن به رسمیت یافت.
در همان سال، کمیسیون اتحادیه اروپا برنامه را به مدت یک هفته برگزار کرد. همچنین در سال ۲۰۰۰ ، روزهای بدون خودرو به صورت یک شبکه جهانی به نام (Carfree Day) دامنگیر شد.

مسوولان شهری در بسیاری از کشورها با توجه به اینکه کاستن از تردد خودروها، به کاهش آلودگی هوا از یک سو و استفاده مردم از وسایل حمل و نقل بدون ایجاد آلودگی همانند دوچرخه و… منتهی می‌شود، از چنین برنامه‌های مناسبتی بشدت استقبال کرده و برای تداوم این برنامه‌ها و الزام دولت به تدوین مسیر راهی که سرانجام آن، به صفر رساندن تردد خودروها و جایگزینی آنها با وسایل حمل‌ونقل عمومی برقی باشد، اقدامات مختلفی انجام داده‌اند.

باتوجه به معضلات ترافیک‌های درون شهری که به افزایش آلودگی‌های ناشی از خودروهای با سوخت فسیلی منتهی می‌شود، روز جهانی بدون خودرو، به ویترینی برای علاقه‌مندان محیط زیست و هوای پاک تبدیل شده که، چگونه مردم می‌توانند در شهرهای مختلف روزهایی با هوای پاک و بدون آلودگی صوتی را شاهد باشند.
براین اساس، مسوولان شهری در جهان بویژه در اروپا همه ساله از ۱۶ تا ۲۲ سپتامبر، برنامه‌های مختلفی با عنوان تعهدپذیری نسبت به برنامه‌ریزی برای داشتن وسایل حمل‌ونقل شهری پاک، تدارک می‌بینند.
 

نگاه ویژه برخی کشورها به عواقب تردد خودروهای شخصی
روزهای بدون خودرو فرصتی بسیار خوبی برای شهرهای شلوغ و پرترافیک دنیا فراهم کرده تا بدانند آلودگی‌ها به چه میزان بر زندگیشان تاثیر می‌گذارد.
انتشار گازهای گلخانه‌ای یکی از منابع اصلی آلودگی هوا در فضای باز به ویژه در شهرهاست. طبق آمارهای اعلام شده، آلودگی هوای محیط به تنهایی موجب مرگ ۴٫۲ میلیون نفر در سال ۲۰۱۶ شده و این روند همچنان در حال افزایش است.
حمل‌ونقل، سریع‌ترین منبع در حال تولید گازهای گلخانه‌ای ناشی از سوخت‌های فسیلی و بزرگترین عامل ایجاد تغییرات آب‌و هوایی است. در واقع، خودروهای بی‌کیفیت درکنار سوخت‌های هرچند پالایش شده اما آلوده‌زا، به بحرانی‌تر شدن آلودگی و افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای، دامن زده است.
سوخت خودروها، دود کارخانه‌ها، گازهای صنعتی و … از جمله دلایلی است که سبب شده یک فرد با قرار گرفتن در زمان کوتاه‌ و طولانی مدت در معرض این آلاینده‌ها، دچار مشکلات سلامتی شود؛ به گونه‌ای که عفونت‌های تنفسی، بیماری‌های قلبی‌، سکته مغزی و سرطان ریه، سلامت جامعه را هدف قرار داده است.
مبتلایان به آسم و بیماران ریوی و قلبی، بیشترین افرادی هستند که در کنار کودکان وسالمندان، این آلودگی‌ها زندگی آنها را با خطر مرگ تهدید می‌کند.

برخلاف آنچه که گفته می‌شود «آلودگی هوا در خارج از خانه و سطح شهر» سلامتی مردم را به خطر انداخته، هوای داخل خانه‌ها و ساختمان‌ها نیز می‌تواند آلوده‌تر از هوای بیرون باشد.
براساس منابع آمریکایی، ‌بسیاری از مردم بویژه زنان و سالمندان، ۹۰ درصد وقت خود را در داخل خانه می‌گذرانند، جایی که غلظت بعضی از آلاینده‌ها معمولاً ۲ تا ۵ برابر بیشتر از غلظت‌های معمولی در فضای باز است. همچنین افرادی که بیشتر مستعد ابتلا به اثرات آلودگی هستند (کودکان سالمندان و بیماران، قلبی، عروقی و تنفسی) تمایل دارند زمان بیشتری را در خانه بگذرانند.
تحقیقات نشان داده، آلاینده‌های هوا در محیط داخلی ساختمان‌ها و خانه‌ها شامل رادون، دود و گردوغبار سرب است. مونوکسید کربن، دیوارهای مرطوب یا ترکیبات آلی فرار نیز هوای داخل خانه را آلوده می‌کند.

راهکارهای مختلفی برای کاستن از این آلودگی‌ها پیشنهاد شده است. برخی کشورها یکی از اقداماتی که برای ترویج بیشتر کاهش تردد خودروها با هدف کاستن از آلودگی‌ هوا و صوتی انجام می‌دهند، بستن خیابان‌ها در ۲ روز تعطیلات آخر هفته است که با استقبال مردمی نیز مواجه و سبب شده تا توجه به سلامتی از طریق استفاده ازدوچرخه یا پیاده‌روی، دوچندان شود.

Let’s block ads! (Why?)